Το ανά χείρας βιβλίον περιλαμβάνει την χημικήν κινητικήν η οποία, ως και η κινητική θεωρία των αερίων, αποτελεί μέρος του διετούς κύκλου των μαθημάτων Φυσικοχημείας τα οποία διδάσκονται εις τους φοιτητάς του Χημικού τμήματος.
Η χημική κινητική αποτελεί ένα ιδιαιτέρως ευρύν κλάδον της Φυσικοχημείας. Ως εκ τούτου εις το βιβλίον τούτο περιλαμβάνονται τα κεφάλαια εκείνα τα οποία, κατά την γνώμην του συγγραφέως, είναι βασικής σημασίας δια τον φοιτητήν.
Αι πειραματικαί διατάξεις μελέτης συνήθων και ταχειών αντιδράσεων δεν περιελήφθησαν ενταύθα καθ' όσον ο φοιτητής, κατά τας εργαστηριακάς ασκήσεις, θα έχη την ευκαιρίαν να ασχοληθεί με αυτάς.
Το βιβλίον διαιρείται εις εννέα κεφάλαια. Τα πρώτα τρία κεφάλαια περιλαμβάνουν βασικάς εννοίας, εμπειρικούς νόμους και την αρχήν της μικροσκοπικής αντιστρεπτότητος. Το τέταρτον και πέμπτον κεφάλαιον αναφέρονται εις την μέθοδον της στασίμου καταστάσεως και εις τας αλυσωτάς και μονομοριακάς αντιδράσεις. Εις το έκτον κεφάλαιον αναπτύσσονται αι θεωρίαι επί της ταχύτητος των αντιδράσεων. Το έβδομον κεφάλαιον αναφέρεται εις την επίδρασιν της πιέσεως, διηλεκτρικής σταθεράς και ιοντικής ισχύος επί της σταθεράς ταχύτητος των αντιδράσεων. Το όγδοον κεφάλαιον περιλαμβάνει την ετερογενή κατάλυσιν, το δε ένατον και τελευταϊον κεφάλαιον τας ενζυματικάς αντιδράσεις.
Ιδιαίτεραι ευχαριστίαι εκφράζονται εις τον επιμελητήν του εργαστηρίου Φυσικοχημείας Δρα κ. Γεώργιον Παλληκάρην, δια την πολύτιμον βοήθειάν του εις την κριτικήν ανάγνωσιν των χειρογράφων, τας υποδειχθείσας βελτιώσεις, τον έλεγχον των εξισώσεων και την συνεργασίαν του εις την διόρθωσιν των δοκιμίων.
Επίσης ευχαριστώ θερμώς την επιμελήτριαν του εργαστηρίου Φυσικοχημείας Δρα κ. Σοφίαν Βασιλειάδου-Αθανασίου, η οποία, κατά την ανάγνωσιν των χειρογράφων, προέβη εις πολλάς ευστόχους υποδείξεις.
Νοέμβριος 1976
Α. ΦΑΒΡΙΚΑΝΟΣ
| ΠΙΝΑΞ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ | ||
|---|---|---|
| ΠΡΟΛΟΓΟΣ | 3 | |
| ΕΙΣΑΓΩΓΗ | 5 | |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1 | 7 | |
| 1.1. | Ταχύτης και τάξις αντιδράσεως | 7 |
| 1.2. | Μηχανισμός αντιδράσεων | 14 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 2 | 20 | |
| 2.1. | Συσχέτισις φυσικών ιδιοτήτων και συγκεντρώσεων | 20 |
| 2.2. | Ανάλυσις πειραματικών αποτελεσμάτων | 22 |
| 2.3. | Μέθοδος Ολοκληρώσεως | 22 |
| 2.3.1. | Αντιδράσεις πρώτης τάξεως | 23 |
| 2.3.2. | Αντιδράσεις μηδενικής τάξεως | 28 |
| 2.3.3. | Αντιδράσεις δευτέρας τάξεως | 29 |
| 2.3.4. | Αντιδράσεις τρίτης τάξεως | 33 |
| 2.3.5. | Αντιδράσεις n τάξεως | 35 |
| 2.4. | Διαφορική μέθοδος | 37 |
| 2.5. | Σύγκρισις των δύο μεθόδων | 39 |
| 2.6. | Αμφίδρομοι αντιδράσεις πρώτης τάξεως | 44 |
| 2.7. | Αντιδράσεις ψευδο-πρώτης τάξεως | 47 |
| 2.8. | Παράλληλοι αντιδράσεις πρώτης τάξεως | 48 |
| 2.9. | Αμφίδρομοι αντιδράσεις πρώτης και δευτέρας τάξεως | 51 |
| 2.10. | Αμφίδρομοι αντιδράσεις δευτέρας τάξεως | 54 |
| 2.11. | Συντρέχουσαι αντιδράσεις πρώτης και δευτέρας τάξεως | 58 |
| 2.12. | Παράλληλοι αντιδράσεις πρώτης τάξεως οδηγούσαι εις το αυτό προϊόν | 60 |
| 2.13. | Διαδοχικαί αντιδράσεις πρώτης τάξεως | 62 |
| 2.14. | Σειρά διαδοχικών αντιδράσεων πρώτης τάξεως | 68 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 3 | 73 | |
| 3.1. | Σταθεραί ταχύτητος και σταθεραί ισορροπίας | 73 |
| 3.2. | Αρχή της μικροσκοπικής αντιστρεπτότητος | 78 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 4 | 84 | |
| 4.1. | Μέθοδος Onsager | 84 |
| 4.2. | Παραγωγή εντροπίας και στάσιμος κατάστασις | 89 |
| 4.3. | Στάσιμος κατάστασις εις χημικάς αντιδράσεις | 92 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 5 | 98 | |
| 5.1. | Αλυσωταί αντιδράσεις | 98 |
| 5.2. | Μονομοριακαί αντιδράσεις | 106 |
| 5.2.1. | Θεωρία Lindemann | 110 |
| 5.2.2. | Θεωρία Hinshelwood | 114 |
| 5.2.3. | Θεωρία RRK | 115 |
| 5.2.4. | Θεωρία Slater | 118 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 6 | 122 | |
| 6.1. | Επίδρασις της θερμοκρασίας επί της ταχύτητος των αντιδράσεων | 122 |
| 6.2. | Θεωρίαι επί της ταχύτητος των αντιδράσεων | 126 |
| 6.2.1. | Θεωρία συγκρούσεων | 126 |
| 6.2.2. | Θεωρία της μεταβατικής καταστάσεως | 136 |
| 6.2.3. | Στατιστικός υπολογισμός της εξισώσεως ταχύτητος αντιδράσεων | 142 |
| 6.2.4. | Σύγκρισις θεωρίας συγκρούσεων και μεταβατικής καταστάσεως | 149 |
| 6.2.5. | Θερμοδυναμική της ταχύτητος αντιδράσεων | 154 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 7 | 160 | |
| 7.1. | Επίδρασις της πιέσεως επί της ταχύτητος των αντιδράσεων | 160 |
| 7.2. | Επίδρασις της ιοντικής ισχύος επί της ταχύτητος αντιδράσεων | 164 |
| 7.3. | Σταθερά ταχύτητος και διηλεκτρική σταθερά | 168 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 8 | 175 | |
| 8.1. | Ετερογενής κατάλυσις | 175 |
| 8.2. | Καταλυτική δράσις | 175 |
| 8.3. | Φύσις προσροφήσεως | 177 |
| 8.4. | Περιγραφή των διεργασιών προσροφήσεως δια διαγραμμάτων δυναμικής ενεργείας | 182 |
| 8.5. | Ενδόθερμος προσρόφησις | 186 |
| 8.6. | Ισόθερμος προσρόφησις | 187 |
| 8.7. | Προσρόφησις συνοδευομένη υπό διασπάσεως | 193 |
| 8.8. | Ανταγωνιστική χημική προσρόφησις | 194 |
| 8.9. | Ευκινησία προσροφηθέντων μορίων | 196 |
| 8.10. | Στατιστικός υπολογισμός της ιδανικής προσροφήσεως | 197 |
| 8.11. | Κινητική αντιδράσεων επί επιφανειών | 201 |
| 8.12. | Αντιδράσεις επί της επιφανείας | 202 |
| 8.13. | Χημική παρεμπόδισις | 203 |
| 8.14. | Περίπτωσις δύο αντιδρώντων συστατικών | 204 |
| 8.15. | Σύγκρισις ταχυτήτων ετερογενών και ομοιογενών αντιδράσεων | 205 |
| 8.16. | Επίδρασις της ακτινοβολίας επί της καταλυτικής δραστικότητας της επιφανείας | 207 |
| ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 9 | 209 | |
| 9.1. | Κινητική ενζυματικών αντιδράσεων | 209 |
| 9.2. | Ενζυματική παρεμπόδισις | 215 |
| 9.3. | Επίδρασις της θερμοκρασίας | 219 |