Το Ελικοβακτήριο του πυλωρού (Helicobacter pylori) είναι ένα Gram-αρνητικό μικροαερόφιλο βακτήριο που αποικίζει τον ανθρώπινο γαστρικό βλεννογόνο σε ποσοστό που ανέρχεται παγκόσμια, στο 10-35% στις αναπτυγμένες χώρες και 70-90% τις υποανάπτυκτες χώρες. Εξελικτικά, συνοδεύει το ανθρώπινο είδος τα τελευταία 250.000 χρόνια, αλλά και στην μετέπειτα έξοδο του από την Αφρική πριν από περίπου 60.000 χρόνια. Η παρουσία του στον πρωτόγονο άνθρωπο, αποτελεί παράδειγμα συμβιωτικής εξέλιξης, καθώς συνδυάζεται με την προστασία του γαστρικού βλεννογόνου από το έντονα όξινο pH, μέσω εκτεταμένης έκκρισης βακτηριακής ουρεάσης. Στον σύγχρονο άνθρωπο, η λοίμωξη από H. pylori εγκαθίσταται νωρίς κατά την παιδική ηλικία, ειδικά τα πρώτα 5 χρόνια και παρότι στη πλειονότητα των φορέων παραμένει ασυμπτωματική, αποτελεί τον κύριο αιτιολογικό παράγοντα ανάπτυξης χρόνιας ενεργού γαστρίτιδας και πεπτικού έλκους κατά την ενήλικη ζωή. Έτσι, πέραν της χρόνιας ενεργού γαστρίτιδας, ένας σημαντικός αριθμός των ενηλίκων φορέων σε ποσοστό 10-15%, εμφανίζει γαστρικό ή δωδεκαδακτυλικό έλκος. Επιπλέον όμως, φορείς της λοίμωξης σε ποσοστό 0,5%-2,0% αναπτύσσουν γαστρικό αδενοκαρκίνωμα και MALT-λέμφωμα (Mucosa-Associated Lymphoid Tissue lymphoma), γεγονός που ανάγκασε το 1994, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να κατατάξει το H. pylori ως «καρκινογόνο πρώτης τάξης». Εν γένει, η παθογένεια της λοίμωξης από H. pylori φαίνεται να καθορίζεται από την δράση συγκεκριμένων λοιμοτοξικών παραγόντων του βακτηρίου, σε συνδυασμό με γενετικά χαρακτηριστικά του ξενιστή που καθορίζουν την έκταση και διάρκεια της ανοσολογικής απόκρισης στη λοίμωξη, αλλά και περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η διατροφή και το κάπνισμα κ.α. Για το λόγο αυτό η μελέτη της λοίμωξης από H. pylori αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο πεδίο για την κατανόηση αφενός, γενικότερα των μηχανισμών παθογένειας των χρόνιων λοιμώξεων και αφετέρου ειδικότερα, της σχέσης των μηχανισμών πρόκλησης φλεγμονής με τη κυτταρική επιθηλιακή καρκινογένεση. Η έρευνα στο εργαστήριο μας, εστιάζεται στην επίπτωση των λοιμοτοξικών βακτηριακών παραγόντων στην κλινικο-παθολογική εικόνα των ασθενών φορέων της λοίμωξης. Ειδικότερα, εντοπίζεται στην διαλεύκανση των μοριακών μηχανισμών με τους οποίους βακτηριακοί παράγοντες παθογένειας, επάγουν μεταβολές στη ενδοκυττάρια μεταγωγή σήματος στα γαστρικά επιθηλιακά κύτταρα και συνεισφέρουν στη δημιουργία φλεγμονής στο χόριο του γαστρικού ιστού.
Ομιλητής: Διονύσης Σγούρας
Κύριος Ερευνητής, Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ
Ώρα: Τετάρτη, 23 Μαΐου 2012, 13:00