Στα κύτταρα των θηλαστικών, τα φωσφοϊνοσιτίδια αποτελούν σημαντικούς ρυθμιστές της κυκλοφορίας μεμβρανών (ενδοκυτταρική μεταφορά πρωτεϊνών, ρυθμιζόμενη εξωκύτωση, φαγοκύτωση). Παραδοσιακό μοντέλο για τη μελέτη των λειτουργιών των φωσφοϊνοσιτιδίων αποτελούν τα κύτταρα ζύμης, τα οποία ωστόσο δεν διαθέτουν κάποιες από τις χαρακτηριστικές πορείες των θηλαστικών. Έτσι, ως εναλλακτικό μοντέλο μελέτης προτείνουμε το μονοκύτταρο ευκαρυωτικό οργανισμό Tetrahymena ο οποίος α) διαθέτει τρεις καλά χαρακτηρισμένες πορείες κυκλοφορίας μεμβρανών, τη ρυθμιζόμενη έκκριση βλεννοκυστών, την έκκριση λυσοσωμικών ενζύμων και τη φαγοκύτωση. Οι δυο τελευταίες μάλιστα συνδέονται μέσω των λυσοσωμάτων του κυττάρου τα οποία είτε συντήκονται με την πλασματική μεμβράνη και απελευθερώνουν το περιεχόμενο τους (ένζυμα) στον εξωκυτταρικό χώρο, είτε συντήκονται με φαγοσώματα με αποτέλεσμα την πέψη του περιεχομένου τους. β) Διαθέτει τα φωσφοϊνοσιτίδια PtdIns3P, PtdIns4P, PtdIns3,5P2 and PtdIns4,5P2. Η μελέτη φυσιολογικών και μεταλλαγμένων ως προς τη φαγοκύτωση ή την έκκριση ενζύμων στελεχών T. thermophila έδειξε ότι και τα τέσσερα φωσφοϊνοσιτίδια συμμετέχουν στην ομοιόσταση των λυσοσωμάτων, αν και σε διαφορετικά στάδια της πορείας φαγοκύτωση>έκκριση: συγκεκριμένα επίπεδα PtdIns4,5P2 (τα οποία εξασφαλίζει η δραστικότητα φωσφολιπάσης C) είναι απαραίτητα για την έναρξη της φαγοκύτωσης, οι PtdIns3P ή/και PtdIns3,5P2 ρυθμίζουν το σχηματισμό του φαγολυσοσώματος, μια ειδική κυτταρική δεξαμενή PtdIns4P συνδέεται με την έκκριση ενζύμων. Ο ακριβής εντοπισμός των μορίων αυτών αναμένεται να διευκρινιστεί με μικροσκοπία φθορισμού, μετά από εισαγωγή στα κύτταρα χιμαιρικών υποτομέων που αναγνωρίζουν φωσφοϊνοσιτίδια (GFP-PH/FYVE).
Ομιλήτρια: Ν. Γαλανοπούλου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Χημείας EKΠA
Ώρα: Δευτέρα, 6 Απριλίου 2009, 13:00