Ένας καινούριος ρόλος για «παλιά» μόρια: Αμινοπεπτιδάσες στην αντιγονοπαρουσίαση

Η αναγνώριση των συμπλόκων αντιγονικών πεπτιδίων με μόρια ιστοσυμβατότητας τύπου Ι από κυτοτοξικά λεμφοκύτταρα παίζει κεντρικό ρόλο στην ανοσολογική απόκριση του οργανισμού ενάντια στους ιούς και τον καρκίνο αλλά και παράλληλα συμβάλει στις αυτοάνοσες ασθένειες. Τα μόρια ιστοσυμβατότητας τύπου Ι είναι υποδοχείς πεπτιδίων μήκους 8-9 αμινοξέων. Τα πεπτίδια αυτά προέρχονται από τον καταβολισμό των ενδοκυττάριων πρωτεϊνών και παράγονται αρχικά με τη δράση του πρωτεασώματος συνήθως με την μορφή μεγαλύτερων σε μήκος, προδρόμων πεπτιδίων. Τα πρόδρομα αυτά πεπτίδια μεταφέρονται στο ενδοπλασματικό δίκτυο όπου καταβολίζονται περαιτέρω σε ώριμα αντιγονικά πεπτίδια με τη βοήθεια αμινοπεπτιδασών, με καλύτερα χαρακτηρισμένη την αμινοπεπτιδάση ERAP1. Αυτό το ένζυμο έχει την πρωτοφανή ιδιότητα να μπορεί να καταβολίσει τα πρόδρομα πεπτίδια που έχουν το κατάλληλο καρβοξυτελικό άκρο, μέχρι το μήκος των 8-9 αμινοξέων, το ακριβές μήκος που απαιτούν και τα μόρια ιστοσύμβατότητας. Για την εξακρίβωση της ειδικότητας του ενζύμου ERAP1 αναλύσαμε συστηματικά σειρά πεπτιδικών υποστρωμάτων βασισμένων σε αντιγονικά πεπτίδια. Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν έντονες προτιμήσεις σε αλληλουχίες πεπτιδίων υποστρωμάτων για καταβολισμό από την ERAP1. Αυτές οι προτιμήσεις ακολουθούν τις προτιμήσεις δέσμευσης από αλληλόμορφα μορίων ιστοσυμβατότητας, υποδεικνύοντας μία πιθανή συσχέτιση μεταξύ του ενζύμου που παράγει τα αντιγονικά πεπτίδια και του μορίου που τα παρουσιάζει στα κυτοτοξικά λεμφοκύτταρα. Τα ευρήματα μας υποδεικνύουν ότι η δραστικότητα της αμινοπεπτιδάσης ERAP1 στην δεξαμενή αντιγονικών πεπτιδίων καθοδηγεί την επιλογή πεπτιδίων σε συγκεκριμένες αλληλουχίες, ευνοώντας συγκεκριμένα αλληλόμορφα μορίων ιστοσυμβατότητας.

Ομιλητής: Ευστράτιος Στρατίκος
Ερευνητής Γ, Ινστιτούτο Ραδιοϊσοτόπων και Ραδιοδιαγνωστικών Προϊόντων, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος
Ώρα: Δευτέρα, 3 Δεκεμβρίου 2007, 13:00