H Κυτταρομετρία ροής (Κ.Ρ.) αποτελεί μία γρήγορη, ποσοτική, δυναμική και πολυ-παραμετρική τεχνολογία κατά την οποία εκτελούνται ποικίλες μετρήσεις - προσδιορισμοί σε κύτταρα, οργανίδια κυττάρων αλλά και αλλά σωματίδια που ευρίσκονται σε εναιώρημα και ρέουν με ταχύτητα αρκετών χιλιάδων ανά δευτερόλεπτο δια μέσου ενός θαλάμου ροής. Προέκταση της τεχνολογίας αυτής αποτελεί ο κυτταροδιαχωρισμός ροής κατά τον οποίο οποιοδήποτε μεμονωμένο κύτταρο, οργανίδιο κ.λ.π., που προσδιορίζεται όπως παραπάνω, μπορεί επιλεκτικά να απομακρυνθεί από το εναιώρημα με βάση τις μετρήσεις αυτές.
Στους σύγχρονους κυτταρομετρητές ροής τα κύτταρα ρέουν μπροστά σε μια φωτεινή ακτίνα LASER. Οι μέθοδοι μέτρησης συμπεριλαμβάνουν την απορρόφηση και τη σκέδαση της ακτίνας από το κύτταρο, την εκπομπή φθορισμού από τις φθορίζουσες χρωστικές, που συνδέονται με το κύτταρο κατά την παρασκευή του δείγματος και την ένταση του ανιχνευομένου σήματος.
Οι δύο κύριες κλινικές εφαρμογές της Κ.Ρ. είναι ο προσδιορισμός αντιγόνων επιφανείας ή κυτταροπλασματικών αντιγόνων του κυττάρου και η DNA ανάλυση με κυτταρομετρία ροής. Η DNA ανάλυση υπήρξε ιστορικά η πρώτη εφαρμογή αλλά η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη σήμερα στα ανοσολογικά εργαστήρια είναι ο προσδιορισμός του ανοσοφαινότυπου. Κάθε ανοσοφαινότυπος περιλαμβάνει τον προσδιορισμό συνόλου αντιγόνων επιφανείας, βάσει των οποίων προσδιορίζεται το είδος του κυττάρου καθώς και το στάδιο διαφοροποίησης.
Η Κ.Ρ. είναι προφανές ότι εκτελεί ποιοτικό προσδιορισμό των πρωτεϊνών του κυττάρου, προσδιορίζει δηλ. στην πραγματικότητα αν στην επιφάνεια ή το κυτταρόπλασμα του κυττάρου η πυκνότητα του αντιγόνου που ανιχνεύεται με το συνδεδεμένο με φθορίζουσα ουσία αντίσωμα είναι τόση ώστε να ανιχνεύεται ένταση φθορισμού ανά κύτταρο μεγαλύτερη της έντασης του αυτοφθορισμού του κυττάρου. Με τον τρόπο αυτό απαντάει στο ερώτημα αν και σε ποιο ποσοστό ένας κυτταρικός πληθυσμός εκφράζει ένα συγκεκριμένο αντιγόνο. Φυσικά στον ποιοτικό προσδιορισμό των πρωτεϊνών βασίζεται η μελέτη του ανοσοφαινότυπου με τις γνωστές εφαρμογές της.
Τέλος ως ποσοτική κυτταρομετρία ροής ορίζεται η μέτρηση με Κ.Ρ. της έντασης της χρώσης των κυττάρων, παρέχει δε απόλυτη τιμή για την προσδιοριζόμενη ένταση του φωτός μέσω σύγκρισης του κυτταρικού φθορισμού με εξωτερικά δείγματα αναφοράς. Χρησιμοποιώντας εμπορικά διαθέσιμα ειδικά σφαιρίδια και αντίστοιχη καμπύλη αναφοράς, είναι σήμερα δυνατή η ποσοτική μέτρηση της έντασης του φθορισμού προσδιορίζοντας με Κ.Ρ. τον αριθμό του καναλιού της μεγίστης συχνότητάς της στα ιστογράμματα κατανομής συχνοτήτων. Εκτιμάται έτσι ο αριθμός μορίων φθορίζουσας ουσίας ανά κύτταρο, άρα και ο αριθμός μορίων αντισώματος ανά κύτταρο, άρα τέλος και ο αριθμός μορίων πρωτεϊνης - αντιγόνου ανά κύτταρο.
Ομιλήτρια: Αικατερίνη Ψαρρα, Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας, Γ. Ν. Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Ώρα: Δευτέρα 7 Μαρτίου 2005, 13:00